Diamant is kostbaar, en wat het precies is, lichten we hier toe. Diamant is voornamelijk geliefd als materiaal voor sieraden omdat het over specifieke eigenschappen beschikt die er voor zorgen dat (zon)licht op een prachtige manier gebroken en weerkaatst wordt, de kenmerkende schittering. Diamant kan in verschillende vormen geslepen worden, maar de meest voorkomende vorm is briljant. Hieronder ziet u diverse voorbeelden van slijpvormen.
Carat, Color, Cut, Clarity
De waarde van een diamant wordt bepaald door de vier zogeheten C’s: Carat (karaat), color (kleur), Cut (slijpwijze) en Clarity (helderheid).
Color, kleur
De tweede C betreft de kleur van een diamant. Er zijn talloze schakeringen, die worden geduid met de letters van het alfabet. Hoe een kleurdiamant beoordeeld wordt, is tamelijk subjectief. Een zuivere diamant is kleurloos. Meestal geldt dan ook hoe minder kleur, hoe zuiverder, dus hoe waardevoller.
Veel voorkomende verkleuringen, zoals geel, laten de waarde van de diamant dalen. Toch blijven deze stenen waardevol. Zo werd in 2011 een gele diamant geveild voor circa acht miljoen euro.
Minder voorkomende kleuren zoals roze en blauw zorgen daarentegen voor een waardestijging. In 2010 bracht een roze diamant het recordbedrag van vierendertig miljoen euro op. Ook zwarte diamant, die mogelijk van buitenaardse oorsprong is, is zeldzaam. Volgens sommige wetenschappers zijn er namelijk hemellichamen die voornamelijk uit diamant bestaan. Deze wetenschap is echter nog niet geheel bewezen.
De kleur wordt bepaald aan de hand van een set zogenaamde ijkstenen (de zogenaamde masterstones). Dit is een door vooraanstaande diamantairs beoordeelde verzameling stenen met verschillende kleuren in de hoogste graden, die als standaarden worden beschouwd. De beoordeling gebeurt meestal visueel (met het oog). Er zijn er ook elektronische beoordelingen mogelijk, bijvoorbeeld door een fotospectrometer.
Clarity, helderheid
De vierde C is die van helderheid. Een diamant waar geen onzuiverheden (insluitsels) inzitten is het meest zeldzaam en dus ook het meeste waard. De steen kan zowel inwendige als uitwendige kenmerken vertonen. De inwendige bestaan veelal uit gletsen (inwendige scheuren), resten koolstof die niet geheel uitgekristalliseerd zijn of insluitingen van stikstof. Ze komen in allerlei vormen voor maar ook in diverse gradaties van intensiteit. Het zijn groeilijnen die de opbouw van de ruwe steen laten zien. Naast inwendige kenmerken zijn er aldus uitwendige kenmerken zoals ‘baard’, die overblijft wanneer de steen te hard gesneden is, en ‘nijf’ die achterblijft wanneer de steen te zuinig gesneden is. Beide kenmerken zijn op de rondist te zien.
Zowel inwendige als uitwendige kenmerken bepalen de zuiverheid van de steen die in verschillende categorieën wordt ingedeeld: LC, VVS1, VVS2, VS1, VS2, SI1, SI2, P1, P2, P3. De beoordeling hiervan gebeurt altijd visueel met een loep en onder een lamp die gelijkwaardig is aan daglicht. De loep vergroot tienmaal en is een achromaat, vrij van sferische en chromatische aberraties. Dit wil zeggen dat de diamant volledig scherp en zonder kleurafwijkingen kan worden waargenomen door de lens van de loep.
Deze vier aspecten, carat, color, cut en clarity zijn direct van invloed op het spel van het licht in de steen. Het maaksel is mensenwerk, in tegenstelling tot de zuiverheid, de kleur en ten dele het gewicht. Het is dan ook een grote prijsbepalende factor in de vier C’s: een steen met een mooi rond gewicht, loepzuiver en de hoogste kleur in een briljante slijpvorm kan een topsteen lijken, maar als de steen te diep geslepen is (spijker) of te ondiep (visoog), dan is het lichtspel in de steen dood en heeft de steen een geringere waarde.
Cut, slijpwijze
Hoe beter een diamant geslepen is, des te meer zal hij glinsteren. Daarbij speelt de vorm waarin de steen geslepen wordt een belangrijke rol. De waarde van de diamant wordt bepaald door de kwaliteit van het slijpen en de verhoudingen van de slijpvorm. De essentie ligt dan ook in de juiste verhoudingen en de verfijning van de geslepen steen. Onder de verhoudingen wordt verstaan de hoogte van de kroon, de kroonhoek, de diepte van de paviljoenzijde, de tafelspiegeling en de verhouding van de rondist ten opzichte van de totale diepte van de steen. Onder de verfijning wordt verstaan de precieze afwerking van het totale maaksel. Hoe regelmatig is de rondist, is de kollet zwaar of licht, zijn er symmetrieverschillen tussen kroon en paviljoenzijde, sluiten de facetten recht op elkaar aan, ligt de kollet exact in het midden of ligt de tafel decentraal?
Carat, karaat
Carat, ofwel karaat, is het gewicht en tevens ook de grootte van de diamant. De massa van edelstenen wordt uitgedrukt in karaat (1 karaat = 0,2 gram). Het karaat wordt onderverdeeld in 100 punten en wordt altijd in twee decimalen uitgedrukt, bijvoorbeeld 0,24 karaat of 24 punt. De karaat heeft zijn oorsprong in een in de oudheid gebruikt standaardgewicht, dat van een zaadje van de johannesbroodboom.